Jesteś w sklepie spożywczym, mijając banany (za dużo cukru) i szparagi (za drogie). Był czas, lata temu, kiedy ładowałeś oba przedmioty. Ale teraz bardziej interesujesz się brukselką. To fascynujące zjawisko dla adiunktaPsychologiaNichole Lighthall. „Codzienne podejmowanie decyzji jest dla mnie interesujące, ponieważ jest niezwykle złożone” – mówi. Jeszcze bardziej przekonujący dla Lighthall? Sposób, w jaki podejmujemy te decyzje, zmienia się wraz z wiekiem.
Aby znaleźć powody, dla których z biegiem czasu zmieniamy zdanie (lub dlaczego nasze zdanie zmienia nas), Lighthall utworzyłaLaboratorium Rozwoju Dorosłych i Decyzjina UCF. Tutaj ona i jej uczniowie przyglądają się uważnie temu, co dzieje się w superkomputerze zwanym „ludzkim umysłem”.
Co spowodowało Twoje osobiste zainteresowanie tego typu badaniami?
Na studiach miałem pierwsze osobiste doświadczenie z osobą cierpiącą na demencję. Widziałem, jak jego stan wpłynął na jego życie i rodzinę. Zmotywowało mnie to do przeprowadzenia badań nad starzeniem się poznawczym, aby móc pomóc poprawić jakość życia osób starszych i ich bliskich.
Czy miałeś moment zaświecenia na początku?
Tak. Pracowałem na Uniwersytecie Stanforda nad badaniem czynników ryzyka demencji, w którym wzięło udział około 200 seniorów. Wielu z tych starszych uczestników prowadziło bardziej zajęte i zdrowsze życie niż ja, a niektórzy z łatwością mogli przekroczyć moje wyniki w niektórych naszych testach poznawczych. Było to dla mnie zaskakujące. Dlatego przeniosłem swoją uwagę z demencji na badania nad funkcjami poznawczymi wysokiego poziomu w zdrowym starzeniu się.
Dlaczego powinno to być ważne dla osób w wieku 20–30 lat?
Nie będziemy wiedzieć, jak dobrze się starzeć, jeśli nie zrozumiemy, jak wygląda optymalne starzenie się poznawcze. Pomaga nam także lepiej zrozumieć naszych starszych bliskich. Zdobyłem doktorat. Doktorat z gerontologii na Uniwersytecie Południowej Kalifornii, a motto naszego programu brzmiało: „Starzenie się to sprawa każdego”. Ma to wpływ na każdego z nas.
Krótko mówiąc, co dzieje się z czasem?
Z wiekiem zdobywamy doświadczenia życiowe i wiedzę, która kieruje naszymi decyzjami. Ale mamy również do czynienia ze spadkiem pamięci roboczej i pamięci długotrwałej. Połączenie zysków i strat może skłonić osoby starsze do stosowania różnych strategii przy podejmowaniu decyzji. Może nawet skutkować adaptacjami neuronalnymi, które pomogą starszym dorosłym zrekompensować spadki pamięci.
W jaki sposób Twoi studenci są zaangażowani w badania?
Pochodzą z różnych dziedzin, takich jak psychologia poznawcza, neuronauka i dziedziny związane ze zdrowiem. Mogą specjalizować się w różnych tematach związanych z ich zainteresowaniami, na przykład wpływem wieku na decyzje finansowe. To ekscytujące, gdy łączą wiedzę z różnych dziedzin i odkrywają coś nowego.
Jakie są Twoje najciekawsze odkrycia?
Jednym z tematów, który studiowałem, jest „ryzykowne podejmowanie decyzji”. Istnieje stereotyp, że starsi ludzie są bardziej niechętni do podejmowania ryzyka, ale nie jest to uniwersalna prawda. Odkryliśmy na przykład, że osoby starsze podejmowały podobne ryzyko podczas prowadzenia pojazdu w porównaniu z młodszymi dorosłymi. Kiedy jednak osoby starsze są narażone na stres fizyczny, taki jak trzymanie ręki w lodowatej wodzie, tuż przed zadaniem, stają się bardziej niechętne do podejmowania ryzyka i mniej zdecydowane w swoim stylu jazdy.
Czy sam mózg działa inaczej?
Starsi dorośli wykorzystują różne obszary mózgu do podejmowania decyzji związanych z odzyskiwaniem pamięci. To interesujące, ponieważ ich zachowanie wygląda podobnie do zachowań młodszych dorosłych, ale wzorce aktywności mózgu pokazują, że ich decyzje wymagają większego wsparcia ze strony kory przedczołowej, w obszarze mózgu tuż za naszym czołem.
Która grupa wiekowa zazwyczaj wykazuje najbardziej dramatyczną zmianę w procesie decyzyjnym?
Zmiany następują stopniowo, a zdolność podejmowania decyzji osiąga szczyt zwykle około 50. roku życia. Jeśli chodzi o dramatyczne spadki, wiek chronologiczny nie przewiduje zmian tak dobrze, jak „wiek biologiczny”. Przewlekłe schorzenia i poważne zdarzenia zdrowotne, takie jak udary i zawały serca, wiążą się z najbardziej zauważalnym spadkiem zdolności poznawczych.
Co możemy zrobić, aby wraz z wiekiem podejmować lepsze decyzje?
Nie mogę przecenić tego, jak ważne jest utrzymanie zdrowia fizycznego. Słyszeliście to już wcześniej – dobra dieta, odpoczynek, właściwa opieka medyczna i utrzymywanie aktywności fizycznej. Wszystko to pomaga nam w podejmowaniu decyzji przez całe życie.
Co ekscytuje Cię na co dzień w tych badaniach?
Jako naukowiec jestem z natury ciekawy. Chcę wiedzieć, jak działa idealny starzejący się mózg i jak do tego doszło. Są też momenty, w których nasze badania rzucają światło na drogę do lepszego podejmowania decyzji i lepszego samopoczucia. Nie zdarzają się one codziennie, ale z pewnością warto na nie poczekać.
Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, chciałby zostać uczestnikiem badania (w wieku 55+), możesz dodać siebie doSieć badań nad uczeniem się i długowiecznością UCFbaza danych uczestników. Przejdź do www.sciences.ucf.edu/psychology/llrn/register
